پارک وحشت!

این گزاره در ظاهر بدیهی است اما مشکل از جایی آغاز می‌شود که برخی مسوولان از عهده حل همین بدیهیات عاجرند. معضل پارکینگ در کلانشهرها به ویژه در تهران یکی از همین مولفه‌های کوچکی است که در رضایتمندی مردمان شهر نقش دارد و نزدیک به دو دهه است راهکار موثری برای حل آن پیدا نشده است.

معضلی که البته صرفا محدود به رضایتمندی شهروندان نیست و معلول مشکلات کلان‌تری همچون ترافیک یا آلودگی هوا هم هست اما چرا این معضل هنوز حل نشده است؟ یک مشکل معمولی شهری که اتفاقا نقش مهمی در میزان ترافیک روزانه و آلودگی هوا دارد چرا حل نمی‌شود؟ عده‌ای معتقدند برای حل‌ این معضل اراده‌ای وجود دارد، به این مفهوم که از اساس تصمیم‌گیران اراده‌ای برای حل آن ندارند، چرا که نگاه حاکم دراین حوزه شهروندمحور نیست و از اساس خودرو را ارجح بر انسان می‌داند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

برخی دیگر از کارشناسان حوزه شهری هم معتقدند این معضل ساده حل می‌شود اما کاغذبازی‌های معمول در ساختار نظام اداری ایران و البته صرفه اقتصادی عده‌ای مانع اجرای هر نوع ایده‌ای برای رفع معضلات شهری است. البته ‌‌مدیرانی هم هستند که به قول معروف‌ سرنا را از سر گشادش می‌نوازند، توجیه آنها در وجود و تداوم این معضل این است که ساخت پارکینگ‌های عمومی به نوعی تشویق مردم به استفاده از خودروی شخصی است! آنها این طور استدلال می‌کنند که با ایجاد و نه رفع ـ مشکلات از جمله مشکل پارکینگ باید وابستگی شهروندان به خودروی شخصی را از میان برد!

قانون را اگر ملاک بدانیم نباید معضلی به نام پارکینگ در کلانشهرها داشته باشیم. چرا که هم در حوزه ساخت و سازها و هم در فضاهای عمومی مدیریت شهری موظف به ایجاد پارکینگ است. به عنوان مثال براساس طرح تفصیلی و طرح جامع، در شهری مثل تهران برای واحدهای مسکونی زیر ۱۵۰ متر یک واحد پارکینگ و برای مساحت‌های ۱۵۰ تا ۲۵۰مترمربع، دو واحد پارکینگ و برای واحدهای مسکونی بالای ۲۵۰مترمربع سه واحد پارکینگ اجباری است و باید در نظر گرفته شود. برای این قصه در رابطه با مجتمع‌‌های اداری و تجاری هم ضوابط مشخصی وجود دارد. اما چرا چنین نیست؟ درست همان قانون به نوعی راه را برای تخلف باز گذاشته است. به عنوان مثال در رابطه با مجوزهای لازم برای ساخت و ساز اگر امکان احداث پارکینگ به اندازه کافی در یک مجتمع مسکونی وجود نداشت سازنده باید جریمه این تخلف را بپردازد، این قسمت ایده‌آل قانون است اما قسمت دوم جای هزینه اخذشده این جریمه است که معمولا فراموش می‌شود، چرا که طبق همان قانون باید از محل هزینه‌کرد این تخلف در نزدیک‌ترین محل به آن مجتمع پارکینگ عمومی ساخته شود. معمولا قسمت اول این قانون که گرفتن جریمه به واسطه این تخلف است خیلی زود صورت می‌گیرد، اما هزینه‌کرد آن تخلف که ساخت پارکینگ عمومی است معمولا فراموش می‌شود.

پارکینگ‌های خفته و رانندگان سردرگم

چند سال پیش از زبان مدیران وقت این حوزه عنوان شده بود که تهران به تنهایی ۴۰۰ هزار پارکینگ کم دارد. ‌این عدد در گفته‌های دیگران تا یک میلیون پارکینگ هم رسیده بود. راهکار حل این کمبود هم معمولا فقط یک راه بوده است؛ ایجاد پارکینگ‌های عمومی در شهر.

هر چند در این میان محسن پورسیدآقایی معاون وقت حمل و نقل و ترافیک شهرداری تهران معتقد بود: «نباید در مراکز شهری پارکینگ تأسیس کرد، چراکه افزایش پارکینگ‌های درون‌شهری به معنی دعوت خودروهای شخصی بیشتر به خیابان‌هاست و زمانی که تعداد خودروهای شخصی در شهر افزایش پیدا می‌کند باید محل پارک نیز برای آنها فراهم شود.» اما همچنان گلایه اصلی در رابطه با این کمبود مبتنی بر این نگاه بود که چون پارکینگ عمومی وجود ندارد و ساخت آن برای شهرداری هم مقرون به صرفه نیست بنابراین مشکلات شهروندان در پیدا کردن جای پارک مطمئن همچنان ادامه دارد.

‌‌ علیرضا اسماعیلی، عضو هیات علمی دانشگاه علوم انتظامی اما معتقد است این نگاه از اساس اشتباه و حتی صورت مساله معضل پارکینگ در این ماجرا اشتباه است. او نه تنها باور به این دارد که تهران از نظر پارکینگ کمبودی نداشته بلکه معتقد است ظرفیت بالایی از این منظر در پایتخت وجود دارد.

اسماعیلی از این ظرفیت با عنوان جالب «پارکینگ‌های خفته» یاد می‌کند و می‌گوید:« در تهران بخش عظیمی از فضای پارکینگ‌ها ویژه ساختمان‌های اداری و نهادها و دستگاه‌های دولتی است. فضا و محدوده این پارکینگ‌ها هر روز با پایان ساعت اداری یعنی ازساعت ۴ عصر تا ۸ صبح روز بعد خالی است، ضمن این‌که این فضاها در روزهای پایانی هفته یعنی از عصر چهارشنبه تا صبح شنبه هم بدون استفاده می‌ماند. می‌توان به راحتی با راه‌اندازی یک سامانه از این فضا در راستای معضل پارکینگ تهران استفاده کرد. به این مفهوم که با ثبت این پارکینگ‌ها در این سامانه شهروندان به راحتی می‌توانند از فضای آن در روزها و ساعت‌های خالی با پرداخت هزینه‌ای استفاده کنند.»

پارک در قعر چاه

اصل راهکار این معضل که همان اجرای قانون است در نگاه مدیران شهری فراموش شده، برای فرع این ماجرا اما راهکارهایی هم پیاده شد. چاهی کنده شده و حجم قابل توجهی از خودرو به خیابان‌های تهران اضافه شده بود اما برای حل معضل خاک به جا مانده از این گودال چاه دیگری حفر شده بود. علاوه بر لزوم احداث پارکینگ‌های عمومی تجربه‌هایی همچون پارکینگ‌های مکانیکی، راه‌اندازی پارکومترها و البته هوشمندسازی حاشیه پارک در خیابان‌ها مطرح شد؛ تجاربی که همگی آنها به نوعی در حل این معضل ناموفق بود.

علیرضا اسماعیلی به جام‌جم می‌گوید: «ساخت پارکینگ‌های مکانیکی به نوعی ویترینی است برای آنچه باید اجرا شود و نمی‌شود. به نوعی ساخت این پارکینگ‌ها اصرار بر اثبات توانایی ما در ساخت چنین مواردی بوده و از اساس قرار نبوده چنین سازه‌هایی به حل مشکل پارکینگ در شهر ختم شود.»

او به طرح هوشمندسازی پارک حاشیه‌ای هم اشاره می‌کند و می‌گوید: «استفاده از ظرفیت‌های موجود پارکینگ در تهران نسبت به چنین طرح‌هایی نه‌تنها هزینه‌ای ندارد بلکه می‌تواند هم درآمدزا باشد و هم موجب رضایتمندی شهروندان شود. راه‌اندازی پارکومترها نیز که با هدف بهینه‌سازی استفاده از فضاهای پارک حاشیه‌ای برای توقف‌های کوتاه‌مدت و جلوگیری از توقف‌های طولانی‌مدت و اشغال ظرفیت معابر اجرا شد می‌توانست به نوعی با فرهنگسازی و قیمت مناسب در معضل جای پارک مفید باشد اما در حال حاضر کمتر کسی از دستگاه‌های پارکومتر استفاده می‌کند.

کشورهای دیگر چه می‌کنند؟

مشکل کمبود پارکینگ مخصوص ایران نیست و حالا بسیاری از شهرهای مترقی جهان هم با چنین مشکلات شهری روبه‌رو هستند،‌ هر چند برای حل این مشکل یک نسخه واحد وجود ندارد. به عنوان مثال کاری که کشورهایی همچون استرالیا و مالزی در این راستا انجام دادند قابل پیاده‌سازی در ایران نیست؛ چرا که بازوی اصلی اجرای برخی طرح‌ها در حل این مشکل وجود ناوگان حمل‌و‌نقل عمومی ارزان و با‌کیفیت است،‌ راهکاری که در کشورما سال‌هاست فراموش شده و به نوعی منشا مشکلاتی همچون ترافیک و آلودگی هوا هم به شمار می‌ر‌ود.

در شهرهای بزرگ دنیا برای حل معضل پارکینگ به جای افزایش تعداد پارکینگ‌ها، زیر ساخت‌های مرتبط با حمل‌و‌نقل عمومی شهر را افزایش داده‌اند و در مراکز عمومی شهر مانند مراکز تجاری و اداری نیازی به استفاده از وسایل نقلیه شخصی وجود ندارد.

مراکز خرید هم موظف شده‌اند فضای کافی برای پارکینگ هم برای مشتریان و هم برای کسانی که در این مراکز فعالیت می‌کنند، احداث کنند تا در خیابان‌های اطراف این مراکز ترافیکی به وجود نیاید.

از سوی دیگر نوع شهرسازی در این کشورها از روالی منطقی برخوردار است، ‌به این مفهوم که این‌گونه مراکز پارکینگ‌های بسیار بزرگی دارند که معمولا در اطراف شهر ساخته می‌شوند و نه در مرکز شهر، تا افرادی که قصد خرید با خودروی شخصی خود دارند نیز بتوانند به این مراکز مراجعه کنند.

این نکته‌ای است که در ساخت مراکز تجاری تهران چندان رعایت نمی‌شود و اکثر مراکز خرید داخل شهر احداث می‌شوند.

اسماعیلی، عضو هیات علمی دانشگاه علوم انتظامی در این باره به ما می‌گوید: «در بسیاری از کشورهای پیشرفته، ساخت پارکینگ‌های عمومی چندان باب نیست اما توجیه آنها در عدم ساخت پارکینگ‌های عمومی استفاده از ظرفیت‌هایی است که این کشورها با پارکینگ‌های بلااستفاده دارند. در حالی که ما چنین ظرفیتی داریم اما تنها چاره حل این مشکل را پارکینگ‌های عمومی می‌دانیم.»

میثم اسماعیلی - جامعه / روزنامه جام جم

منبع: جام جم آنلاین

کلیدواژه: میثم اسماعیلی پارکینگ تهران ترافیک آلودگی هوا کمبود پارکینگ پارکینگ های عمومی ساخت پارکینگ معضل پارکینگ خیابان ها برای حل

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت jamejamonline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «جام جم آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۱۰۱۰۰۲۱ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

درخت کشی در تهران؛ چرا شهرداری به دنبال قطع درختان است؟

آفتاب‌‌نیوز :

به‌تازگی ویدئویی در رسانه‌های اجتماعی فراگیر شد که نشان می‌داد شماری از شهروندان با تجمع در مقابل حصار‌های پارک لاله به قطع درختان این پارک و هرگونه ساخت‌وساز در آن اعتراض می‌کنند. پیش‌تر گزارش شده بود که محدوده حصارکشی بخش بزرگی از محوطه قدیمی پارک است که درختان کهنسال دارد. بر مبنای این گزارش، شهرداری قصد دارد در این محدوده ساختمانی بسازد.

شبکه شرق نیز روز پنج‌شنبه در گزارشی نوشت که محوطه حصارکشی بیش از ۳ هزار مترمربع مساحت دارد و در مجاورت ضلع غربی ایستگاه آتش‌نشانی، روبه‌روی خیابان پورسیناست. در این گزارش با استناد به اظهارات شاهدان و ساکنان اطراف پارک لاله آمده است که با «استقرار کانکس در اطراف حریم پارک، این گمانه مطرح شده که قرار است در این قسمت ساخت‌وسازی انجام و درختان آن قطع شود». شهروندان معترض به حصارکشی پارک لاله از نیرو‌های خدماتی پارک لاله شنیده‌اند که قرار است در این محدوده عملیات ساختمانی آغاز شود. این شهروندان در پرس‌وجو از مدیر پارک و شهرداری منطقه نیز به این پاسخ رسیده‌اند که قرار است در این نقطه از پارک فرهنگسرا ساخته شود. آن‌ها همچنین باخبر شده‌اند که درختان این محدوده نیز قطع خواهند شد.

انتشار تصاویر این حصارکشی سبب شد تا کاربران شبکه‌های اجتماعی ضمن یادآوری سوابق شهرداری در ماجرای ساخت مسجد در پارک قیطریه درباره سرنوشت درختان کهنسال پارک لاله ابراز نگرانی کردند. همزمان کارزاری در نامه به معاونت حقوق عامه قوه قضائیه به راه افتاد که طی آن از تعرض به بوستان‌ها متوقف شود. هرچند در رابطه با ساخت مسجد در پارک قیطریه هم کارزاری ۱۵۰ هزار نفری به راه افتاد، اما به چشم مسئولان نیامد.

 

مرتضی‌هادی جابری‌مقدم، عضو هیات‌علمی دانشکده شهرسازی دانشگاه تهران در ویدئویی از مقابل حصار‌های پارک لاله ضمن تایید اینکه در محدوده حصار‌ها انبوهی از درختان قرار دارند، گفت که «۳ هزار متر از پارک لاله را با هدف عملیات ساخت‌وساز حصارکشی کرده‌اند». او در ادامه اضافه کرد: «هیچ عقل سلیم و مدیریت خردمندانه‌ای در این نقطه از مرکز شهر تهران، که با تراکم مواجه است، چنین تصمیمی نمی‌گیرد».

این استاد دانشگاه با بیان اینکه متر به متر پارک لاله ارزشمند است، تاکید کرد که «پیرامون پارک لاله، مراکز و ساختمان‌هایی با کاربری‌های مختلف وجود دارد و نیازی به ساخت هیچ بنایی در دل پارک لاله نیست و فضای سبز آن باید حفظ شود».

جابری‌مقدم ابراز امیدواری کرد که حصار‌ها با «همت مردم» جمع شود و شهرداری از باارزش‌ترین اراضی شهر تهران دست بردارد و «عناد و لجبازی» با مردم را ادامه ندهد.

 

ساختمانی احداث نمی‌شود

بعد از آن، اما روز جمعه ۱۴ اردیبهشت، خبرگزاری مهر گزارشی نوشت که برای پیگیری ماجرای حصارکشی پارک لاله با روابط عمومی شهرداری منطقه ۶ تماس گرفته و این پاسخ را شنیده است: «هر گونه دخل‌وتصرف در بوستان‌ها بر عهده سازمان بوستان‌هاست و شهرداری مناطق فقط در نگهداشت بوستان‌ها دخیل‌اند».

تلاش خبرگزاری مهر برای ارتباط با مدیران سازمان بوستان‌ها به نتیجه‌ای نرسید، اما یکی دیگر از مدیران شهری نیز به این خبرگزاری گفت: «سرانجام حصارکشی مشخص نیست و شاید کلاً طرحی که مدنظر بوده، لغو شود و به اجرا درنیاید».

به گفته این مدیر شهری، ساخت فرهنگسرا و سرویس بهداشتی از پروژه‌هایی بود که اجرای آن فعلاً تعلیق شده است.

خبرگزاری فارس با مدیرمسئولی داماد زاکانی هم مدعی شد که «به گفته مسئولان شهرداری، علت فنس‌کشی و این حریم‌سازی براساس نیاز پارک و بنا به درخواست مردم بعد از برگزاری جشن‌ها و مراسم‌های متنوع ماه‌های قبل صورت گرفته و برای پروژه ایجاد فضای عمومی و آبنما برای زیباسازی بوستان لاله است و قرار نیست حتی یک درخت هم درآنجا قطع شود».

همزمان مهدی عباسی، رئیس کمیسیون شهرسازی و معماری شورای شهر تهران درباره حصارکشی پارک لاله و زمزمه‌های ساخت‌وساز در بخش جنوبی این پارک قدیمی گفته که «پیگیری و گفتگو‌هایی با ریاست شورای شهر، معاون خدمات شهری شهردار و شهردار منطقه داشتم و براساس هماهنگی و گفت‌وگوی انجام شده با معاون خدمات شهری؛ پروژه‌ای در این نقطه احداث نمی‌شود».

او درباره احتمال ساخت مجتمع فرهنگی و هنری در این نقطه هم گفت: «ما مخالف ساخت مجموعه‌های فرهنگی و هنری نیستیم، اما هر چیز در جای خودش. در جنوب بلوار کشاورز، اراضی توسعه دانشگاه تهران وجود دارد که چند صد متر با این نقطه فاصله دارد، می‌توان برای ساخت چنین مجموعه‌هایی با آن‌ها تفاهم کرد. پارک قدیمی لاله با درختان کهنسال از دارایی‌های معنوی و ارزشمند شهر است که باید از آن محافظت کرد».

 

قطع درخت در هوای آلوده تهران

کارشناسان محیط زیست تاکید دارند که در ماجرای ساخت‌وساز داخل پارک‌ها، مساله تنها به قطع درختان محدود نیست، زیرا در نتیجه آن اراضی با ارزش زیست‌محیطی از نظر جذب آب و بهبود کیفیت هوا به سازه‌های شهری بدل می‌شوند و تنفس‌گاه‌ها از میان می‌روند.

عباس آخوندی، استاد دانشگاه تهران و وزیر کابینه‌های مرحوم اکبر هاشمی و حسن روحانی در واکنش به حصارکشی و احتمال ساخت‌وساز در پارک لاله در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «چگونه اینان به خودشان اجازه می‌دهند در شهری که اغلب روز‌های سال در وضعیت هوای ناسالم است این‌گونه به تخریب پارک‌ها و قطع درختان دست یازند؟ شمایان از کجا آمده‌اید که زندگی مردم برایتان پشیزی ارزش ندارد؟»

او ادامه داد: «شورای شهر چه می‌کند؟ نهاد‌های مدنی کجایند؟ احزاب و گروه‌های اصلاح‌طلب چرا لب به اعتراض نمی‌گشایند؟ آیا نباید قدری آزادگی داشت و در برابر این تخلفات ایستادگی کرد؟ ما را چه می‌شود؟» درحالی که طبق قانون هر گونه فعالیت عمرانی که منجر به تخریب فضای سبز و قطع درختان شود، ممنوع است طی دو سال اخیر به تناوب، خبر‌هایی از قطع درختان تهران در مناطق مختلف منتشر شده است. در بیشتر این موارد، مدیران شهری مدعی شده‌اند که سن زیستی درختان قطع شده، تمام شده بود. اکنون نیز این خطر وجود دارد که درختان کهنسال پارک لاله با ادعای پایان سن زیستی قطع شوند.

احداث این پارک بزرگ، که یکی از تنفس‌گاه‌های مهم تهران در محدوده خیابان انقلاب، بلوار کشاورز و امیرآباد است، در سال ۱۳۴۳ در اراضی تحت اختیار ارتش ملی ایران آغاز شد و حدود دو سال بعد نیز پایان یافت.

ارتش ملی ایران از این محدوده ۳۵ هکتاری، که پیش از احداث پارک باغ جلالیه نام داشت، برای سوارکاری و رژه استفاده می‌کرد. پس از احداث این پارک، نخستین کتابخانه کودکان و نوجوانان کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان نیز در این مجموعه راه‌اندازی شد. همچنین انجمن آثار ملی تندیس‌هایی از مفاخر ایران ازجمله ابوریحان بیرونی و عمر خیام را در نقاط مختلف این پارک نصب کرد.

در پارک لاله گونه‌های مختلف گیاهی ازجمله چنار، اقاقیا، کاج، سرو نقره‌ای، نارون، پالم، اقاقیا، افرا، ماهونیا، بربریس و صنوبر وجود دارد و فضای سبز آن نیز به گونه‌ای طراحی شده که برای آرامش و استراحت مناسب است.

در طراحی این پارک با الهام از الگوی پارک‌های ژاپنی آب‌نما‌ها و نهر‌ها به شکل مارپیچ ساخته شده‌اند. موزه هنر‌های معاصر، موزه فرش ایران و هتل لاله از ساختمان‌های مشهور نزدیک به پارک لاله‌اند.

سونامی حصارکشی

حصارکشی در پارک‌های تهران این روز‌ها تبدیل به رویه شده است. اولین مورد مربوط به پارک قیطریه بود. جایی که شهرداری تهران و مالک از فرصت تعطیلات نوروز استفاده کرده تا بتوانند بخش زیادی از عملیات ساخت را جلو ببرند. همان نگرانی که اهالی محل پیش از تعطیلات داشتند و ناصر امانی، عضو شورای شهر تهران نیز به آن اشاره کرده و تذکر داده بود.

او ضمن مخالفت با ساخت مسجد در پارک قیطریه تاکید کرد: «حداقل ۱۵ درخت ارزشمند قدیمی با قطر چند ده سانتی‌متری در محوطه حصارکشی شده، وجود دارد که امکان جابه‌جایی آن‌ها حتی در فصل مناسب هم وجود ندارد؛ علاوه بر آن از ده‌ها اصله درخت و گونه‌های گیاهی نیز باید محافظت شود». او روز چهارشنبه ۸ فروردین در شبکه اجتماعی ایکس نوشت که ساخت مسجد در بخشی از بوستان قیطریه نه تن‌ها «تعظیم شعائر اسلامی نیست بلکه موجب بدبینی بخش وسیعی از شهروندان خواهد شد، تا کی قرار است خودزنی کنیم؟» نگرانی‌ها در این زمینه از چند هفته پیش از تعطیلات نوروز آغاز شد، زمانی که انتشار تعدادی عکس نشان می‌داد قسمتی از این پارک حصارکشی شده است. پس از آن کارزاری برای حفظ این بوستان و جلوگیری از ساخت مسجد در آن به راه افتاد و برخی فعالان محیط زیست، معماران شهری و اعضای شورای شهر نیز گرایش به ساخت مسجد در گوشه‌گوشه شهر تهران ازجمله در پارک قیطریه و حتی به شرط قطع درخت را نشانه «کج‌سلیقگی» دانستند. همچنین ازجمله دیگر اعتراض‌ها، جمعی از اهالی این منطقه روز سیزدهم فروردین در این پارک دست به تجمع زدند که البته از سوی مسئولان مربوط به آن توجهی نشد. این همه درحالی است که بسیاری از کاربران در فضای مجازی می‌نویسند، مقامات مسئول درحالی بر احداث این مسجد اصرار می‌ورزند که شمار اندک نمازگزاران و حاضران در مساجد در سراسر کشور را نادیده می‌گیرند.

منبع: روزنامه سازندگی